YAZARLAR

GİDENGELMEZ DAĞLARI/AKSEKİ/ANTALYA

 

Değerli okuyucular, insanoğlu çocukluğunu, geçmişini asla unutmaz, unutamaz. Çocukluğum Ören’in arka yamaçlarındaki bir köyde geçti. Köyün hemen arkaları ormanlıktı, dahası da MARÇALI Dağları taaa Yatağan’a, Muğla’ya kadar dayanırdı. Çocukluğumuz bu dağlarda, yayla- larda, kırlarda çobanlık yaparak daha sonra da ormanın her aşamasında çalışarak ekmeğimizi taştan/topraktan, odundan/tomruktan kazanarak geçirdik. Gün oldu okumak için bu dağlardan bu ormanlardan ayrılıp büyük şehirlere gittik ama buraları; ekmeğini/aşını, sütünü/yoğurdunu yediğimiz bu dağları bir türlü unutmadık/unutamadık. Büyük şehirlerde bile fırsatını bulduğumuz ilk fırsatta yalnız ya da arkadaşlarımızla kendimizi en yakınımızdaki tepelere/dağlara vurduk.

Büyük şehirlerin kaosundan/karmaşasından/gürültüsünden/keşmekeşinden kurtulmak için her fırsatta kendimizi dağlara vurduk. Dağlarda dinlendik, derdimizi dağlara söyledik, türkülerimizi dağlara haykırdık, dağlarda kendimizi bulduk. İlkbaharda kırlara çıktığımızda yemyeşil dağ yamaçlarında bembeyaz papatyaların, sarıçiçekli otların, kırmızı gelinciklerin, daha bilmem renk ren çiçeklerin süslediği kırlar çocukluğumuzun unutulmaz hayallerimizdi. Dağlarla ilgili öyküler/romanlar, kitaplar hatta filmler daha çok ilgimizi çeker oldu.

Özellikle bizim de bir parçası olduğumuz Toros Dağları ile ilgili pek çok öyküler/anlatılar dinledik, fırsat buldukça pek çok yerlerini gezip fotoğrafladık ve yazdık. Ama gitmek ve görmek fırsatını bulamadığımız GİDENGELMEZ DAĞLARI’ na gitmek ve görmek nasip olmadı. Ama birçok araştırmalar yaparak yazılarını okudum, öykülerini dinledim, bel- gesellerini izledim. İstedim ki, siz okuyucularım da bu konuda bilgi sahibi olasınız.

​

NEDEN GİDEN GELMEZ?

“Hepimiz biliriz ki, Toros Dağları Yörükler için vazgeçilmez birer meskendir. Akdeniz kıyısı boyunca uzanan dağlarda biz ne kadar görmesek de onlar hep bizim içimizde olmuşlardır. Göçebe

hayat yaşamayı benimseyen Yörükler, kültürümüz açısından önemli bir yere sahiptirler. Düğünleri, yemekleri, kıyafetleri ve çadırları ile renk katmışlardır bizlere. Dağlarda yıllarca davarlarını gütmüşler, dağları adeta bir yuvaya dönüştürmüşlerdir.

Dağları mesken tutmuşlar dedik ama bu dağlardan biri mesken tutulacak bir özellikte değil;

GİDENGELMEZ DAĞLARI... Adı üstünde, buraya gidenler bir daha geriye gelememişler. Gidengelmez

Dağları, Akseki bölgesinde Torosların bir parçası. Yamaçlarında

Değirmenlik, Süleymaniye ve Ceceler köyleri bulunuyor. Karstik yapısıyla sanki dünyanın yeni oluşmuş gibi bir

yapısı var. Her köşesi sürprizlerle dolu, birden bir obruğa, bir mağaraya, bir çukura rastlayabilirsiniz. Kayaları

bıçak gibi keskindir. Oldukça tehlikeli olmalarına karşın kimseyi de buralara gitmekten alıkoyamamış... Buraya

insanlar pek uyum sağlayamasa da bu dağlar dağ keçilerine, geyiklere ve

binlerce bitkiye ev sahipliği yapıyor. Bu zorlu koşullara bir tek bu yabani keçiler uyum sağlayabilmiş... Taştan taşa, kayadan kayaya sekerek kolayca en tehlikeli yerlerde bile kolayca yol alabiliyor, kendilerine yiyicek bir şeyler bulabiliyorlar. Öyle ki, buraları askeri haritalarda bile “PİYADE GEÇEMEZ!” ibaresiyle söz edilmiş. Böyle olunca insanlar için daha da ilginç ve cezb edici geliyor. Şu an buradaki hayvanlar koruma listesindeymiş.

​

GİDENGELMEZ DAĞLARI, fotoğrafçıların ve maceraperestlerin uğrak noktası durumunda. Bir zamanlar avlanmak için buraya gidip de dönmeyen bir grup köylünün durumu ilginç bir öykü. 1941 yılında çevre köy- lerden 14 kişi bu dağlara avlanmak için yola çıkıyor. Avda vurdukları geyikler bu mağaralardan birine düşüyor. Avcılar, “bu gün gider, yarın gelir alırız!” diyerek evlerine dönüyorlar. Ertesi günü gelip geyiklerin düştüğü obruğa bakıyorlar. Anlatılanlara göre obruk iki katlı bina yüksekliğinde imiş. Gruptan birkaç kişi aşağıya atlayarak geyiklerin düştüğü yeri arıyorlar, ancak orada geyikleri bulamıyorlar. Geriye çıkmak istediklerinde ise keskin

ve sivri kayalara tutunamadıkları için bir türlü çıkamıyorlar. Yukarıdaki arkadaşları ip bulup aşağıya sarkıtarak arkadaşlarını güçlükle çıkartabiliyorlar. Ama son bir kişiyi çıkartamıyorlar o arkadaşları orada can veriyor. Ger- ide dul bir eş ve çocukları kalıyor. Adamın eşi her arife günü gidip orada eşi için yas tutar, ağlarmış...

​

Aylar sonra oğlu bir ekip kurup oraya gitmiş ve babasının kemiklerini bulup çıkarmış ve köy mezarlığına getirmiş. Gidengelmez Dağları’ nın efsanevi öyküsü buradan geliyor. Burada daha birkaç kişi ölümle buluşmuş... Burayı bilmeyen kişiler gittiği zaman büyük ihtimalle sonu kötü bitebiliyormuş. Bu dalar olağandışı güzelliği ve heybetiyle insanlara meydan okuyor. Yeryüzünde örneği az bulunur bir doğa parçası... TRT’nin bu konuda bir belgeseli de varmış. İsteyenler izleyebilirmiş...

Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) yayınladığı Nesli tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesinde bulunan dağ keçileri, Türkiye’nin farklı bölgelerinde dağılım gösteriyor. Tarım ve Orman Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü ile doğa Koruma ve Milli Parklar Şefliği’ nin Beyşehir ve Hadim Bölgesinden gelen ekip- leri, GİDENGELMEZ DAĞLARI’ nda yaşayan yaban keçilerinin bölgesini kontrol altında tutarak korunmasını sağlıyor. Öte yandan çeşitli noktalarda kurulan güvenlik kameraları ile yaban keçisi popülasyonunun olduğu bölgeler sürekli takip ediliyormuş.